جهانی‌شدن و منطقه‌گرایی: تعامل یا تقابل (مطالعة موردی سازمان همکاری شانگهای)

امروزه، هم‌زمان با روند رو به‌رشد گرایش کشورها به‌سوی جهانی شدن، منطقه‌گرایی نیز نمودهای بیشتری یافته است و سازمان­های منطقه­ای در بیشتر مناطق ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک جهان شکل گرفته­اند. یکی از نمودهای بارز منطقه‌گرایی، سازمان‌های منطقه‌ای است که در نیمة دوم قرن بیستم به‌عنوان ابزارهایی برای تحقق همگرایی منطقه‌ای بین کشورها با کارکردهای اقتصادی، سیاسی و نظامی ایجاد شده و به‌سرعت در مناطق جغرافیایی مختلف گسترش یافته‌اند. یکی از مناطق ژئوپلیتیکی مهم در جهان آسیای مرکزی است که تاکنون سازمان‌های مختلفی در آن شکل گرفته است که می‌توان مهم‌ترین آن را سازمان همکاری شانگهای دانست.  این نوشتار درپی پاسخ به این سؤال است که آیا امروزه سازمان همکاری شانگهای را می‌توان یکی از نمودهای «منطقه‌گرایی نوین» درنظر گرفت؟ که در پاسخ به آن می‌توان گفت که با توجه به اینکه در اولین نشست این سازمان همة اعضا اعلام کردند که هدف از تأسیس این سازمان تضمین امنیت در منطقة آسیای مرکزی، حمایت از روند حرکت به‌سمت نظام چندقطبی و مردم‌سالار‌کردن نظام بین‌الملل است، سازمان شانگهای به‌عنوان یکی از نمودهای «منطقه‌گرایی نوین» موازی با امر جهانی شدن رو به پیشرفت است.